Yaşadığımız toprakların zenginliği saymakla bitmez. Lokmanın kültürel zenginliği de bu toprakların en büyük değerlerinden birisidir. Yıllardan gelen bir uygulama olan lokma dağıtımı bu insanların dayanışma ve yardımlaşmasının önemli bir sonucudur. Birçok uygarlığa ev sahipliği yapmanın getirdiği bir takım avantajlarla bu zenginlik oluşmuştur. Gerek yemek kültürü gerekse de sosyal yaşantıda muazzam bir zenginlik oluşmuştur.
Lokma tatlısının geçmişi Osmanlı hatta daha öncesine dayandığı tahmin edilmektedir. Yazılı kaynaklara göre lokma Anadolu’da birçok yerde yapılıp tüketilmektedir. İlk yapıldığı halinden çok büyük bir değişiklik göstermeden bu günlere kadar gelmiş olması onu eşsiz kılan bir özelliktir. Batı Anadolu’da özellikle yoğun bir şekilde tüketilmesinin sebepleri ise ayrı bir tartışma konusudur. İzmir’de ise lokma dağıtımının olmadığı bir gün bile yaşanmaz. Bu yüzden de adı İzmir lokma olarak söylenir.
İzmir Lokma Paylaşımın Simgesi
İzmir’de lokma öyle tatlıcıda falan yenilen bir yiyecek değildir. İzmir’de lokmayı her yerde her an bulabilirsiniz. Üstelik bir kuruş para dahi ödemezsiniz. Lokmanın burada bu kadar yoğun bir şekilde dağıtılması ve paylaşılması ister istemez bu işi profesyonel bir şekilde yapan insanların ortaya çıkmasını sağlamıştır. İzmir lokmacı diye kısaca adlandırılan bu insanlar size tam bir hizmet sunmaktadırlar.
İzmir lokma firmaları hayır işlemek isteyen insanlarla anlaşıp onun direktifleri doğrultusunda bir lokma dağıtımı gerçekleştirirler. Burada hayır sahibi kaç kişilik, nasıl bir lokma çeşidi olduğunu, yer ve zamanını belirler. Bundan sonra hiçbir şeye de karışmaz. Geri kalan bütün işi lokma firması halleder. Burada hayır sahibi ile firma arasında belirlenen İzmir lokma fiyatı sabit olup hiçbir şekilde değiştirilemez.
Elbette anlaşılan kişi sayısının üzerinde bir lokma talebi gelirse fiyat tekrar konuşulur. Genelde bizim dağıttığımız lokmalarda böyle bir talep çok sık karşılaşılmamaktadır. Dağıttığımız lokmayı kalabalığın durumuna göre yetirecek bir şekilde ayarlama mümkün olmaktadır.
Lokmanın Kültürel Zenginliği Arttırılabilir
Lokmanın geçmişten gelen bir geleneğin devamı olduğu ve bunun sonraki kuşaklara da yansıtılması gerektiğini herkes kabul eder. Fakat sonraki kuşaklara nasıl aktarılacaktır. Çünkü şimdiye kadar yapılan uygulamalar bir anlamda insanların be geleneğe sahip çıkması ile olmaktadır. Bundan sonra da insanların sahip çıkıp çıkmayacakları biraz da lokma firmalarının etkinliğine bağlıdır.
Lokma firmalarının etkinlikleri ise genelde var olan üzerine devam etme şeklinde kendini göstermektedir. Bu firmaların çoğu lokma üretiminde her hangi bir yenilik ya da zenginlik katma gibi dertleri yoktur. Sadece birkaç firma lokma dağıtımında değişiklikler yapmaktadır. Bu firmaların da modern anlamda bir vizyon eksikliği bariz görülmektedir. Buda bizi lokma firmalarının yönetim ve işleyiş anlayışına getirmektedir.
Lokma Firmalarının Yönetim Anlayışı
Lokma firmalarının yönetim anlayışı ile kültürel zenginleşme arasında dolaylı bir bağ vardır. Modern anlayışa sahip firmaların bu zenginliği daha da arttırdığı bilinmektedir. Sadece karlılığı düşünen şirketlerin bu işte başarılı olamayacakları gün gibi aşikardır. Birçok şirke karlılıkla bağlantılı olan finansal amaçlar belirleyecektir. Bu amaç, muhasebe gelirleri ile ilişkili, örneğin işletme geliri ve brüt kar gibi ölçülerle ifade edilebilir.
Bu ölçüler işletmenin sermayesini veri olarak kabul ederek yöneticilerden bu sermayeden elde edecekleri karı en üst seviyeye çıkarmalarını ister. Bazı daha otonom yapıya sahip şirketlerde sadece gelir akışının değil, şirkete yatırılan sermaye seviyesinin de yönetilmesi beklenir. Böyle şirketlerde kullanılan ölçüler, elde edilen muhasebe gelirleri ile şirkete yatırılan sermaye arasında bağlantı kurar. Yatırımın karlılığı, sermayenin karlılık oranı ve ekonomik katma değer gibi ölçüler, bu gibi şirketlerin performansını değerlendirmek için kullanılan örneklere teşkil eder.
Modern Anlayışın Lokmanın Sürdürülmesindeki Etkisi
Yukarıda da söylediğimiz gibi modern anlayışta sermayenin karlılığı yeniliklerle bağlantılı bir şekilde sürdürülmektedir. Birtakım lokma firmaları artık yaşam süreçlerinin olgunluk aşamasına ulaşmışlardır. Firma artık daha önceki aşamalarda yapılan yatırımların sonucunu almak yani hasat elde etmek ister.
Bu firmalar önemli ölçüde yatırım yapmaya gerek duymazlar. Firmanın güç ve yeteneklerini geliştirmek ve yeni beceri ve yetenekler yaratmak yerine, sadece mevcut donanım ve güçlerini korumayı sağlayacak kadar yatırım yaparlar. Yatırım projelerinin çok kesin bir şekilde ve çok kısa sürede kar sağlaması gereklidir.
Temel amaç, lokma firmasına giren nakit akışını maksimum düzeye çıkarmaktır. Hasat aşamasındaki firmaların genel finansal amaçları, nakit akışının bir değer kaybı olmadan sürdürülmesi ve sermaye gereksiniminin azaltılmasıdır.
